Korištenje e-cigareta kao pomoć za prestanak pušenja

E-cigarete su elektronički uređaji koji oponašaju duhanske cigarete i uključuju udisanje aerosola iz e-tečnosti (tekućine za e-cigarete), one obično sadrže nikotin, kao i niz drugih tvari. Dok neki od ovih štetnih sastojaka povećavaju rizik od problema sa plućima i srcem, za druge je dokazano da uzrokuju rak. Svjetska zdravstvena organizacija (WHO) je u saopštenju od 14. decembra objavila da su e-cigarete koje sadrže nikotin izuzetno opasne i izazivaju ovisnost.  WHO je također izjavila da se e-cigarete kao potrošački proizvodi nisu pokazale efikasnim za prestanak upotrebe duhana. Međutim, nedavno provedena studija objavljena u New England Journal of Medicine je istražila sigurnost, ulogu i efikasnost e-cigareta kao pomoći za prestanak i apstinenciju od pušenja cigareta.

U ovoj studiji je ukupno učestvovalo 1246 odraslih osoba. Učesnici su bili podijeljeni u jednu od dvije grupe. 622 osobe, koje su pušile pet ili više cigareta dnevno i htjeli su da prestanu pušiti, nasumično su raspoređene u testnu grupu. Ova grupa je uključivala besplatne e-cigarete i e-tečnosti, standardno savjetovanje za pomoć u prestanku pušenja, i opcionalnu terapiju zamjene nikotina (koja nije besplatna). Ostalih 624 osoba je dodijeljeno kontrolnoj grupi, koja je uz to dobila standardno savjetovanje i vaučer koji su mogli koristiti u bilo koju svrhu, uključujući terapiju zamjene nikotina.

Na početku studije i za vrijeme 6-mjesečne naknadne posjete učesnici su popunili upitnike, obavili nekoliko kliničkih testova. Tokom 6-mjesečne posjete bi se bilježili i uobičajeni neželjeni događaji i teži neželjeni događaji. Svaka neželjena pojava koja je dovela do hospitalizacije, značajnog invaliditeta, smrti ili potrebe za liječenjem smatrala se težim neželjenim događajem.

Pušači koji su koristili e-cigarete uz standardno savjetovanje (testna grupa) bili su uspješniji u prestanku pušenja od onih koji su dobili samo standardno savjetovanje (kontrolna grupa). U poređenju sa kontrolnom grupom, testna grupa se pokazala skoro duplo boljom i efikasnijom u kontinuiranoj apstinenciji od upotrebe duhana (28,9% vs 16,3%) i suzdržavanju od pušenja tokom sedam dana prije šestomjesečne posjete (59,6% vs 38,5%). 

Kašalj i stvaranje sluzi uobičajeni su respiratorni simptomi upotrebe duhana koji nestaju kada pušač prestane pušiti. Iako je nekoliko studija potvrdilo povezanost korištenja e-cigareta za prestanak pušenja s manjim izlaganjem nikotinu i drugim toksičnim supstancama povezanim s dimom i duhanom, nije potpuno jasno da li korištenje e-cigareta za prestanak pušenja također ublažava pomenute simptome, budući da e-cigarete sadrže manje štetnih spojeva od tradicionalnih duhanskih cigareta.

Manje ljudi se suzdržavalo od bilo kojeg oblika nikotina u testnoj grupi, u poređenju sa kontrolnom grupom. Nadalje, učesnici testne grupe su imali više i učestalije neželjene događaje od učesnika kontrolne grupe, dok su se teži neželjeni događaji javili kod 25 učesnika u testnoj grupi i kod 31 učesnika u kontrolnoj grupi. Testna grupa je rezultirala sa više neželjenih događaja, ali ne i više ozbiljnijih štetnih događaja.

Budući da su e-cigarete još uvijek relativno nove, istraživači trenutno prikupljaju informacije o njihovim dugoročnim zdravstvenim implikacijama. Iako e-cigarete nisu toliko opasne u odnosu na obične cigarete, ipak nisu bezopasne. Kada se koriste kao potpuna zamjena za obične cigarete i druge duhanske proizvode, e-cigarete mogu biti korisne odraslim pušačima (koji nisu trudni). 
Trenutno FDA nije autorizirala e-cigarete kao alat za prestanak pušenja. Prema ovdje spomenutoj studiji, za korisnike duhana koji žele da prestanu da puše, a da pritom ne odustanu od nikotina, elektronski sistemi za isporuku nikotina u kombinaciji sa standardnim savetovanjem mogu biti izvodljivo rešenje, ali ova strategija možda nije prikladna za one koji žele da se suzdrže i od duhana i od nikotina.

Ovaj tekst je recenziran od strane ZDZ stručnog tima.