Prva svjetska vakcina protiv respiratornog sincicijskog virusa (RSV) odobrena od strane FDA i Europske Unije

U maju ove godine (2023) Američka agencija za hranu i lijekove (FDA) odobrila je GSK-ovu (skraćeno za “GlaxoSmithKline plc”, britanska multinacionalna farmaceutska i biotehnološka kompanija) vakcinu protiv respiratornog sincicijskog virusa (RSV) za upotrebu kod ljudi starijih od 60 godina. Ovo je prva vakcina protiv RSV-a koja je dobila odobrenje bilo gdje u svijetu.

RSV je čest uzročnik akutnih infekcija respiratornog trakta sa simptomima najčešće sličnim prehladi, ali kod starijih osoba nerijetko uzrokuju teže kliničke slike bronhitisa i upale pluća. 

RSV infekcija može izazvati značajne kliničke komplikacije pa čak i smrt kod starijih osoba. Osobe u starosnoj grupi preko 65 godina starosti, a posebno one sa komorbiditetima kao što su hronična opstruktivna bolest pluća (HOBP), astma, kongestivno zatajenje srca i druge bolesti, su posebno ugrožene. U Evropi, godišnje RSV uzrokuje oko 250.000 hospitalizacija i 17.000 smrtnih slučajeva kod ljudi starijih od 65 godina.

FDA je odobrila ovu vakcinu, koja se prodaje kao Arexvy, na osnovu podataka dobijenih u fazi III kliničkog ispitivanja koje je dostavila ova farmaceutska kompanija sa sjedištem u Londonu. Ti podaci su pokazali da je vakcinacija smanjila rizik da ljudi u dobi od 60 i više godina razviju bolest donjeg respiratornog trakta (bronhitis, pneumonija tj. upala pluća itd.) od RSV-a za 82,6% i od razvoja teške bolesti za 94,1%. Podaci su pokazali da je vakcinacija veoma efikasna u smanjenju rizika da se razvije opšti oblik ove bolesti, ali i teži. Rezultati su objavljeni u februaru ove godine (2023) u naučnom žurnalu The New England Journal of Medicine.

GSK-ova RSV vakcina je bazirana na proteinu koji se nalazi na površini RSV virusa. Arexvy djeluje tako što “uči” imunološki sistem (prirodnu odbranu tijela) kako da se brani od bolesti. Kada se osobi da vakcina, imunološki sistem tretira proteine virusa kao “strano tijelo” i predstavlja odbranu od njih. Ako kasnije vakcinisana osoba dođe u kontakt sa virusom, imunološki sistem će prepoznati proteine virusa i biti spreman na odbranu. Ovo pomaže organizmu da se zaštiti od teškog oblika bolesti kojeg ovaj virus može izazvati.

Ova vakcina se pokazala kao sigurna, a najčešće neželjene pojave vakcine Arexvy (kod 1 od 10 osoba) su obično blage ili umjereno intenzivne i nestaju u roku od nekoliko dana nakon vakcinacije (bol na mjestu injekcije, umor, bol u mišićima, glavobolja i bolovi u zglobovima).Arexvy je odobrena za korištenje u Europi od strane Europske medicinske agencije, jer se smatra da je prevencija RSV infekcije kod starije populacije od velikog javnog zdravstvenog interesa. Odobrenje ove vakcine je zaista bitna i ogromna prilika da se pomogne u rješavanju ovog jako  važnog problema javnog zdravlja.

Ovaj tekst je recenziran od strane ZDZ stručnog tima.