Zagađenje vazduha može povećati rizik od demencije

Načnici sa univerziteta Harvard sproveli su novu studiju koja je sugerirala da udisanje mikroskopskih zagađivača vazduha može povećati rizik od razvoja demencije. Ova studija se sastojala iz sistematske analize 51 studije koje se bave vezom između demencije i zagađenog vazduha. 

Odavno je poznato da udisanje mikroskopskih čestica koje su proizvod zagađenja može izazvati ozbiljne zdravstvene probleme. Ove čestice su također poznatije kao PM 2.5, čestice manje od 2.5 μm (mikrona) širine. Ove čestice su složena kombinacija raznih organskih i anorganskih tvari i uključuju sulfate, nitrate, amonijak, neke kristale, morsku sol, metalne okside, vodikove ione i vodu, a proizvod su zagađenja. One su mikroskopski male i lako dospijevaju u disajne ​​puteve. Skraćenica PM znači “particulate matter” ili sitne i nevidljive čestice, a broj označava njihovu veličinu. PM2.5 su fine i vrlo opasne čestice jer su manje od 2.5 μm i mogu lako i duboko prodrijeti u organizam.

Ova analiza je pronasla asocijaciju između zagađena zraka i kliničke demencije, posebno za PM2.5 čestice koje povečavaju rizik za demenciju, čak i na nivoima znatno ispod trenutnog godišnjeg standarda onoga što se smatra “neštetnim” u Evropskoj uniji (25 mikrograma po kubnom metru (μg/m3) zraka). Otkrili su porast rizika od demencije za 17% za svaki porast od 2 μg/m3 zraka godišnje izloženosti PM 2.5, kao i manje povećanje rizika od udisanja azotovog oksida i azotovih dioksida, zagađivača koji najčešće nastaju iz izduvnih gasova iz saobraćaja. Prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije, 99% globalne populacije godišnje je izloženo nezdravim nivoima PM2.5!

Nije u potpunosti jasno kako zagađenje zraka utiče na razvoj demencije, ali pretpostavlja se da vrlo male čestice zagađivača ulaze u naša tijela i prodiru u naš sistem za cirkulaciju koji pomaže u opskrbi mozga. Neki naučnici smatraju da bi to moglo biti povezano s hroničnom upalom u tijelu ili nagomilavanjem nivoa beta amiloida u krvi. Mozak pacijenata sa Alzheimerovom bolešću često ima abnormalne nivoe beta amiloida koji se skupljaju i formiraju plakove koji ometaju neurone i ispravnu funkciju ćelija.

Ova studija, zasnovana na analizi nekoliko studija, ukazuje na vezu između zagađenja i demencije. Iako se pomenute studije ne mogu direktno porediti, njihova ukupna analiza ukazuje na važne trendove i otvara vrata mnogim drugim studijama. Svaki povoljan utjecaj na prevenciju demencije i općenito zdravlje imao bi, također, značajan utjecaj na klimatske promjene i biodiverzitet, stoga bi smanjenje zagađenja zraka trebalo biti svjetski, zdravstveni i humanitarni prioritet.

Ovaj tekst je recenziran od strane ZDZ stručnog tima.